C\u00f3 n\u00ean h\u00f4n con n\u00edt kh\u00f4ng?<\/figcaption><\/figure>\nTrong cu\u1ed9c s\u1ed1ng hi\u1ec7n \u0111\u1ea1i nh\u01b0 hi\u1ec7n nay th\u00ec vi\u1ec7c ch\u0103m s\u00f3c s\u1ee9c kh\u1ecfe, \u0111\u1eb7c bi\u1ec7t l\u00e0 \u0111\u1ed1i v\u1edbi tr\u1ebb nh\u1ecf c\u0169ng \u0111\u01b0\u1ee3c quan t\u00e2m h\u01a1n r\u1ea5t nhi\u1ec1u. C\u00f3 ng\u01b0\u1eddi ng\u01b0\u1eddi m\u1eb9 th\u1eafc m\u1eafc r\u1eb1ng t\u1ea1i sao kh\u00f4ng \u0111\u01b0\u1ee3c h\u00f4n m\u00e1 tr\u1ebb s\u01a1 sinh hay h\u00f4n m\u00e1 tr\u1ebb s\u01a1 sinh c\u00f3 b\u1ecb x\u1ec7 kh\u00f4ng? Theo c\u00e1c chuy\u00ean gia, vi\u1ec7c h\u00f4n tr\u1ebb s\u01a1 sinh c\u00f3 th\u1ec3 l\u00e0m l\u00e2y truy\u1ec1n m\u1ed9t s\u1ed1 lo\u1ea1i virus, vi khu\u1ea9n t\u1eeb ng\u01b0\u1eddi l\u1edbn sang tr\u1ebb nh\u1ecf. Da v\u00e0 h\u1ec7 mi\u1ec5n d\u1ecbch c\u1ee7a tr\u1ebb s\u01a1 sinh r\u1ea5t m\u1ecfng manh, khi\u1ebfn ch\u00fang d\u1ec5 b\u1ecb t\u1ed5n th\u01b0\u01a1ng h\u01a1n ng\u01b0\u1eddi l\u1edbn. D\u01b0\u1edbi \u0111\u00e2y l\u00e0 c\u00e1c r\u1ee7i ro c\u00f3 th\u1ec3 x\u1ea3y ra khi ng\u01b0\u1eddi l\u1edbn h\u00f4n tr\u1ebb s\u01a1 sinh.<\/span><\/p>\n<\/span>T\u00e1c h\u1ea1i c\u1ee7a vi\u1ec7c ng\u01b0\u1eddi l\u1edbn h\u00f4n tr\u1ebb s\u01a1 sinh<\/strong><\/span><\/h2>\n
Nh\u1eefng \u1ea3nh h\u01b0\u1edfng khi h\u00f4m tr\u1ebb s\u01a1 sinh<\/figcaption><\/figure>\nKhi ng\u01b0\u1eddi l\u1edbn ti\u1ebfp x\u00fac g\u1ea7n v\u1edbi tr\u1ebb s\u01a1 sinh, c\u00e1c lo\u1ea1i virus v\u00e0 vi khu\u1ea9n c\u00f3 th\u1ec3 d\u1ec5 d\u00e0ng l\u00e2y truy\u1ec1n qua \u0111\u01b0\u1eddng h\u00f4 h\u1ea5p, n\u01b0\u1edbc b\u1ecdt, v\u00e0 ti\u1ebfp x\u00fac da. M\u1ed9t s\u1ed1 lo\u1ea1i m\u1ea7m b\u1ec7nh \u0111\u00e1ng ch\u00fa \u00fd bao g\u1ed3m:<\/span><\/p>\n\n- Virus RSV: <\/b>RSV (Respiratory Syncytial Virus) l\u00e0 m\u1ed9t lo\u1ea1i virus th\u01b0\u1eddng g\u1eb7p \u1edf tr\u1ebb nh\u1ecf, g\u00e2y ra c\u00e1c tri\u1ec7u ch\u1ee9ng t\u1eeb nh\u1eb9 nh\u01b0 ho, s\u1ed5 m\u0169i, \u0111\u1ebfn n\u1eb7ng nh\u01b0 vi\u00eam ph\u1ed5i v\u00e0 vi\u00eam ti\u1ec3u ph\u1ebf qu\u1ea3n. Virus RSV d\u1ec5 d\u00e0ng l\u00e2y lan qua c\u00e1c gi\u1ecdt b\u1eafn trong kh\u00f4ng kh\u00ed v\u00e0 c\u00f3 th\u1ec3 g\u00e2y ra nh\u1eefng bi\u1ebfn ch\u1ee9ng nguy hi\u1ec3m cho tr\u1ebb d\u01b0\u1edbi 2 tu\u1ed5i.<\/span><\/li>\n
- Virus Herpes: <\/b>Virus Herpes Simplex c\u00f3 th\u1ec3 l\u00e2y qua \u0111\u01b0\u1eddng h\u00f4 h\u1ea5p ho\u1eb7c ti\u1ebfp x\u00fac da khi ng\u01b0\u1eddi l\u1edbn h\u00f4n tr\u1ebb s\u01a1 sinh. Khi b\u1ecb nhi\u1ec5m Herpes, tr\u1ebb c\u00f3 th\u1ec3 g\u1eb7p c\u00e1c tri\u1ec7u ch\u1ee9ng nh\u01b0 n\u1ed5i m\u1ee5n n\u01b0\u1edbc, \u0111au nh\u1ee9c, v\u00e0 trong tr\u01b0\u1eddng h\u1ee3p nghi\u00eam tr\u1ecdng, virus c\u00f3 th\u1ec3 g\u00e2y ra vi\u00eam n\u00e3o, vi\u00eam m\u00e0ng n\u00e3o, \u0111e d\u1ecda t\u00ednh m\u1ea1ng tr\u1ebb.<\/span><\/li>\n
- Vi khu\u1ea9n HP: <\/b>Vi khu\u1ea9n Helicobacter pylori (HP) c\u00f3 th\u1ec3 l\u00e2y truy\u1ec1n qua ti\u1ebfp x\u00fac n\u01b0\u1edbc b\u1ecdt, khi\u1ebfn tr\u1ebb c\u00f3 nguy c\u01a1 g\u1eb7p c\u00e1c v\u1ea5n \u0111\u1ec1 ti\u00eau h\u00f3a trong t\u01b0\u01a1ng lai. HP li\u00ean quan \u0111\u1ebfn nguy c\u01a1 lo\u00e9t d\u1ea1 d\u00e0y v\u00e0 ung th\u01b0 d\u1ea1 d\u00e0y.<\/span><\/li>\n
- Virus EBV: <\/b>Epstein-Barr Virus (EBV) l\u00e0 m\u1ed9t lo\u1ea1i virus g\u00e2y s\u1ed1t, m\u1ec7t m\u1ecfi, v\u00e0 vi\u00eam h\u1ecdng \u1edf tr\u1ebb. Virus n\u00e0y c\u00f3 th\u1ec3 l\u00e2y qua n\u01b0\u1edbc b\u1ecdt v\u00e0 g\u00e2y c\u00e1c b\u1ec7nh l\u00fd n\u1eb7ng n\u1ec1 h\u01a1n, bao g\u1ed3m vi\u00eam gan, vi\u00eam h\u1ea1ch, v\u00e0 m\u1ed9t s\u1ed1 d\u1ea1ng ung th\u01b0 khi tr\u1ebb tr\u01b0\u1edfng th\u00e0nh.<\/span><\/li>\n
- Vi\u00eam gan virus: <\/b>M\u1ed9t s\u1ed1 lo\u1ea1i vi\u00eam gan virus nh\u01b0 vi\u00eam gan A v\u00e0 B c\u00f3 th\u1ec3 l\u00e2y truy\u1ec1n qua n\u01b0\u1edbc b\u1ecdt. Trong khi \u0111\u00f3, tr\u1ebb s\u01a1 sinh kh\u00f4ng c\u00f3 kh\u1ea3 n\u0103ng mi\u1ec5n d\u1ecbch cao \u0111\u1ed1i v\u1edbi nh\u1eefng lo\u1ea1i virus n\u00e0y.<\/span><\/li>\n
- T\u1ed5n th\u01b0\u01a1ng h\u1ec7 th\u1ed1ng mi\u1ec5n d\u1ecbch: <\/b>H\u1ec7 mi\u1ec5n d\u1ecbch c\u1ee7a tr\u1ebb s\u01a1 sinh ch\u01b0a ph\u00e1t tri\u1ec3n ho\u00e0n thi\u1ec7n, v\u00ec v\u1eady vi\u1ec7c h\u00f4n b\u00e9 c\u00f3 th\u1ec3 l\u00e0m t\u0103ng nguy c\u01a1 nhi\u1ec5m tr\u00f9ng t\u1eeb c\u00e1c vi khu\u1ea9n v\u00e0 virus g\u00e2y b\u1ec7nh.<\/span><\/li>\n
- Vi\u00eam \u0111\u01b0\u1eddng h\u00f4 h\u1ea5p: <\/b>Tr\u1ebb s\u01a1 sinh c\u00f3 h\u1ec7 mi\u1ec5n d\u1ecbch y\u1ebfu, r\u1ea5t d\u1ec5 b\u1ecb c\u00e1c b\u1ec7nh l\u00fd v\u1ec1 \u0111\u01b0\u1eddng h\u00f4 h\u1ea5p n\u1ebfu ti\u1ebfp x\u00fac v\u1edbi virus, vi khu\u1ea9n t\u1eeb ng\u01b0\u1eddi l\u1edbn, \u0111\u1eb7c bi\u1ec7t khi h\u00f4n. Vi\u00eam \u0111\u01b0\u1eddng h\u00f4 h\u1ea5p \u1edf tr\u1ebb s\u01a1 sinh c\u00f3 th\u1ec3 xu\u1ea5t hi\u1ec7n d\u01b0\u1edbi d\u1ea1ng c\u1ea3m l\u1ea1nh, vi\u00eam ph\u1ebf qu\u1ea3n, vi\u00eam ti\u1ec3u ph\u1ebf qu\u1ea3n, v\u00e0 nguy hi\u1ec3m h\u01a1n l\u00e0 vi\u00eam ph\u1ed5i. C\u00e1c tri\u1ec7u ch\u1ee9ng th\u01b0\u1eddng bao g\u1ed3m s\u1ed1t, kh\u00f3 th\u1edf, ho, v\u00e0 kh\u00f2 kh\u00e8, g\u00e2y kh\u00f3 ch\u1ecbu v\u00e0 \u1ea3nh h\u01b0\u1edfng \u0111\u1ebfn h\u00f4 h\u1ea5p c\u1ee7a tr\u1ebb. Nhi\u1ec1u tr\u1ebb s\u01a1 sinh m\u1eafc vi\u00eam \u0111\u01b0\u1eddng h\u00f4 h\u1ea5p n\u1eb7ng ph\u1ea3i nh\u1eadp vi\u1ec7n \u0111i\u1ec1u tr\u1ecb, c\u00f3 nguy c\u01a1 g\u1eb7p c\u00e1c bi\u1ebfn ch\u1ee9ng nh\u01b0 thi\u1ebfu oxy k\u00e9o d\u00e0i, th\u1eadm ch\u00ed \u0111e d\u1ecda t\u00ednh m\u1ea1ng n\u1ebfu kh\u00f4ng \u0111\u01b0\u1ee3c x\u1eed l\u00fd k\u1ecbp th\u1eddi.<\/span><\/li>\n
- Vi\u00eam m\u00e0ng n\u00e3o: <\/b>Vi\u00eam m\u00e0ng n\u00e3o l\u00e0 m\u1ed9t bi\u1ebfn ch\u1ee9ng nguy hi\u1ec3m, th\u01b0\u1eddng g\u1eb7p \u1edf tr\u1ebb s\u01a1 sinh n\u1ebfu nhi\u1ec5m c\u00e1c lo\u1ea1i virus ho\u1eb7c vi khu\u1ea9n t\u1eeb m\u00f4i tr\u01b0\u1eddng xung quanh. B\u1ec7nh n\u00e0y g\u00e2y vi\u00eam nhi\u1ec5m m\u00e0ng b\u1ea3o v\u1ec7 bao quanh n\u00e3o v\u00e0 t\u1ee7y s\u1ed1ng c\u1ee7a tr\u1ebb. Khi ng\u01b0\u1eddi l\u1edbn h\u00f4n tr\u1ebb s\u01a1 sinh, c\u00e1c vi khu\u1ea9n, virus nguy hi\u1ec3m nh\u01b0 vi khu\u1ea9n ph\u1ebf c\u1ea7u ho\u1eb7c Hib (Haemophilus influenzae type b) c\u00f3 th\u1ec3 l\u00e2y lan v\u00e0 g\u00e2y vi\u00eam m\u00e0ng n\u00e3o. D\u1ea5u hi\u1ec7u c\u1ee7a b\u1ec7nh bao g\u1ed3m s\u1ed1t cao, co gi\u1eadt, m\u1ec7t m\u1ecfi, v\u00e0 kh\u00f3c k\u00e9o d\u00e0i. B\u1ec7nh c\u00f3 th\u1ec3 \u0111\u1ec3 l\u1ea1i c\u00e1c di ch\u1ee9ng l\u00e2u d\u00e0i nh\u01b0 t\u1ed5n th\u01b0\u01a1ng n\u00e3o, co gi\u1eadt, th\u1eadm ch\u00ed t\u1eed vong n\u1ebfu kh\u00f4ng \u0111\u01b0\u1ee3c \u0111i\u1ec1u tr\u1ecb k\u1ecbp th\u1eddi.<\/span><\/li>\n
- Gi\u1ea3m th\u00ednh l\u1ef1c: <\/b>M\u1ed9t s\u1ed1 virus l\u00e2y qua n\u1ee5 h\u00f4n, ch\u1eb3ng h\u1ea1n nh\u01b0 virus Cytomegalovirus (CMV), c\u00f3 th\u1ec3 g\u00e2y ra m\u1ea5t th\u00ednh l\u1ef1c \u1edf tr\u1ebb s\u01a1 sinh. CMV c\u00f3 kh\u1ea3 n\u0103ng l\u00e2y nhi\u1ec5m qua n\u01b0\u1edbc b\u1ecdt, \u0111\u1eb7c bi\u1ec7t khi h\u1ec7 mi\u1ec5n d\u1ecbch c\u1ee7a tr\u1ebb c\u00f2n y\u1ebfu. Khi m\u1eafc CMV, tr\u1ebb c\u00f3 th\u1ec3 b\u1ecb suy gi\u1ea3m th\u00ednh l\u1ef1c \u1edf m\u1ed9t ho\u1eb7c c\u1ea3 hai tai. Suy gi\u1ea3m th\u00ednh l\u1ef1c do CMV th\u01b0\u1eddng l\u00e0 m\u1ed9t di ch\u1ee9ng l\u00e2u d\u00e0i, \u1ea3nh h\u01b0\u1edfng \u0111\u1ebfn kh\u1ea3 n\u0103ng giao ti\u1ebfp v\u00e0 ph\u00e1t tri\u1ec3n ng\u00f4n ng\u1eef c\u1ee7a tr\u1ebb trong t\u01b0\u01a1ng lai.<\/span><\/li>\n<\/ul>\n
<\/span>Nh\u1eefng ai kh\u00f4ng n\u00ean h\u00f4n tr\u1ebb s\u01a1 sinh?<\/b><\/span><\/h2>\n
Nh\u1eefng ai kh\u00f4ng n\u00ean h\u00f4n tr\u1ebb s\u01a1 sinh?<\/figcaption><\/figure>\nKh\u00f4ng ph\u1ea3i ai c\u0169ng n\u00ean h\u00f4n tr\u1ebb s\u01a1 sinh, \u0111\u1eb7c bi\u1ec7t l\u00e0 nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi c\u00f3 t\u00ecnh tr\u1ea1ng s\u1ee9c kh\u1ecfe kh\u00f4ng t\u1ed1t ho\u1eb7c c\u00f3 nh\u1eefng th\u00f3i quen kh\u00f4ng l\u00e0nh m\u1ea1nh. D\u01b0\u1edbi \u0111\u00e2y l\u00e0 nh\u1eefng \u0111\u1ed1i t\u01b0\u1ee3ng n\u00ean tr\u00e1nh ti\u1ebfp x\u00fac qu\u00e1 g\u1ea7n v\u1edbi tr\u1ebb:<\/span><\/p>\n\n- Ng\u01b0\u1eddi \u0111ang m\u1eafc b\u1ec7nh do virus g\u00e2y ra: <\/b>Nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi \u0111ang m\u1eafc c\u00e1c b\u1ec7nh do virus nh\u01b0 c\u1ea3m c\u00fam, s\u1ed1t, ho\u1eb7c \u0111au h\u1ecdng n\u00ean tr\u00e1nh xa tr\u1ebb s\u01a1 sinh. C\u00e1c lo\u1ea1i virus n\u00e0y c\u00f3 th\u1ec3 l\u00e2y lan qua gi\u1ecdt b\u1eafn t\u1eeb mi\u1ec7ng ho\u1eb7c m\u0169i khi ti\u1ebfp x\u00fac g\u1ea7n, g\u00e2y ra c\u00e1c b\u1ec7nh l\u00fd nguy hi\u1ec3m cho tr\u1ebb, nh\u01b0 vi\u00eam \u0111\u01b0\u1eddng h\u00f4 h\u1ea5p ho\u1eb7c vi\u00eam ph\u1ed5i.<\/span><\/li>\n
- Ng\u01b0\u1eddi \u0111ang trang \u0111i\u1ec3m: <\/b>Trang \u0111i\u1ec3m, \u0111\u1eb7c bi\u1ec7t l\u00e0 son m\u00f4i v\u00e0 ph\u1ea5n m\u00e1, ch\u1ee9a nhi\u1ec1u h\u00f3a ch\u1ea5t c\u00f3 th\u1ec3 g\u00e2y k\u00edch \u1ee9ng da m\u1ecfng manh c\u1ee7a tr\u1ebb s\u01a1 sinh. Ngo\u00e0i ra, c\u00e1c s\u1ea3n ph\u1ea9m n\u00e0y c\u0169ng c\u00f3 th\u1ec3 d\u00ednh vi khu\u1ea9n, d\u1ec5 l\u00e2y lan sang da tr\u1ebb khi ti\u1ebfp x\u00fac. \u0110\u1ec3 \u0111\u1ea3m b\u1ea3o an to\u00e0n cho tr\u1ebb, ng\u01b0\u1eddi l\u1edbn n\u00ean v\u1ec7 sinh k\u1ef9 tr\u01b0\u1edbc khi ti\u1ebfp x\u00fac ho\u1eb7c tr\u00e1nh h\u00f4n tr\u1ebb khi \u0111ang trang \u0111i\u1ec3m.<\/span><\/li>\n
- Ng\u01b0\u1eddi h\u00fat nhi\u1ec1u thu\u1ed1c l\u00e1: <\/b>Kh\u00f3i thu\u1ed1c l\u00e1 ch\u1ee9a c\u00e1c ch\u1ea5t \u0111\u1ed9c h\u1ea1i nh\u01b0 nicotin, formaldehyde v\u00e0 carbon monoxide. D\u00f9 ng\u01b0\u1eddi l\u1edbn kh\u00f4ng h\u00fat thu\u1ed1c tr\u1ef1c ti\u1ebfp tr\u01b0\u1edbc m\u1eb7t tr\u1ebb, c\u00e1c h\u1ea1t kh\u00f3i v\u1eabn b\u00e1m l\u1ea1i tr\u00ean qu\u1ea7n \u00e1o, da v\u00e0 m\u00f4i. Khi ti\u1ebfp x\u00fac g\u1ea7n, \u0111\u1eb7c bi\u1ec7t khi h\u00f4n tr\u1ebb, c\u00e1c ch\u1ea5t n\u00e0y c\u00f3 th\u1ec3 g\u00e2y ra c\u00e1c v\u1ea5n \u0111\u1ec1 v\u1ec1 h\u00f4 h\u1ea5p v\u00e0 t\u0103ng nguy c\u01a1 m\u1eafc c\u00e1c b\u1ec7nh l\u00fd \u0111\u01b0\u1eddng h\u00f4 h\u1ea5p m\u1ea1n t\u00ednh khi tr\u1ebb l\u1edbn l\u00ean.<\/span><\/li>\n
- Ng\u01b0\u1eddi b\u1ecb b\u1ec7nh r\u0103ng mi\u1ec7ng: <\/b>C\u00e1c b\u1ec7nh v\u1ec1 r\u0103ng mi\u1ec7ng nh\u01b0 s\u00e2u r\u0103ng, vi\u00eam l\u1ee3i, ho\u1eb7c nhi\u1ec5m khu\u1ea9n mi\u1ec7ng th\u01b0\u1eddng c\u00f3 c\u00e1c vi khu\u1ea9n g\u00e2y h\u1ea1i. Khi h\u00f4n tr\u1ebb, vi khu\u1ea9n c\u00f3 th\u1ec3 l\u00e2y truy\u1ec1n qua n\u01b0\u1edbc b\u1ecdt, d\u1eabn \u0111\u1ebfn vi\u00eam nhi\u1ec5m ho\u1eb7c c\u00e1c v\u1ea5n \u0111\u1ec1 ti\u00eau h\u00f3a, h\u00f4 h\u1ea5p cho tr\u1ebb s\u01a1 sinh. Do v\u1eady, ng\u01b0\u1eddi l\u1edbn c\u1ea7n ch\u0103m s\u00f3c r\u0103ng mi\u1ec7ng k\u1ef9 l\u01b0\u1ee1ng, \u0111\u1eb7c bi\u1ec7t n\u1ebfu mu\u1ed1n ti\u1ebfp x\u00fac g\u1ea7n v\u1edbi tr\u1ebb s\u01a1 sinh.<\/span><\/li>\n<\/ul>\n